ການທົດສອບເຊັກສະຖານະບິໂປລາ (Bipolar Test)
ການທົດສອບເພື່ອກວດເຊັກວ່າບຸບບິໂປລາມີບົດບາດໃນຊີວິດຫຼືບໍ່ ແມ່ນກະບວນການທີ່ຮວມທັງການສອບຖາມທາງການແພດ ແລະການປະເມີນທາງຈິດໃຈໂດຍຜູ້ຊ່ຽວຊານ ເພື່ອຊັດເຈນຮູບແບບນອກແລະພາບຄວາມຮ້າຍຮ້ອນທີ່ອາດເກີດຂຶ້ນ ການທົດສອບອາດລວມເອົາເອກະສານຈາກຄົນຮັບໃຈ ບັນທຸກອາລົມ ແລະການສຳຫຼວດປະຫວັດທາງການເຮັດວຽກ ເພື່ອນ ຄອບຄົວ ແລະບໍລິການທ່ານ.
ບົດຄວາມນີ້ເປັນເພື່ອສະແດງຂໍ້ມູນເທົ່ານັ້ນ ແລະບໍ່ຄວນເອົາໄປພິຈາລະນາເປັນຄຳປຶກສາທາງແພດ. ກະລຸນາປຶກສາຜູ້ຊ່ຽວຊານດ້ານສຸຂະພາບສໍາລັບການນໍາໄປດຳເນີນການແບບກ່ອນ.
ບິໂປລາແມ່ນຫຍັງ?
ບິໂປລາເປັນຄຳອະທິບາຍສຳລັບກຸ່ມພະຍາດທາງຈິດໃຈທີ່ປະກອບໄປດ້ວຍຈຸດປ່ຽນແປງອາລົມລັບແລະສະຖານະພາບຈິດທີ່ແຕກຕ່າງກັນ ລວມທັງລາຍການເປັນພາຍໃນຊະນິດຂອງ mania, hypomania ແລະ depression. ພວກເຂົາສາມາດມີພາບທີ່ສູນເສຍການເຮັດວຽກ ແລະຄວາມສຳພໍໃນຄວາມສຳຜົນຊີວິດປະຈຳວັນ. ການທົດສອບສໍາລັບບິໂປລາຈະຊ່ວຍໃຫ້ມີການປະເມີນທີ່ຊັດເຈນແລະສະຫມັກສົມກັບການດູແລ.
ເຄື່ອງມືແລະແບບທົດສອບໃດ?
ການທົດສອບມັກລວມເອົາການສອບຖາມທາງການສັງເກດ ແລະແບບສະເຫຼີມທີ່ໃຊ້ລາຍການຄຳຖາມອັດຕະໂນມັດ (questionnaires) ເຊັ່ນ Mood Disorder Questionnaire (MDQ) ແລະສະເລ່ຍຂໍ້ມູນຈາກ rating scales ທີ່ນຳໃຊ້ໃນສູນການຈິດໃຈ. ນອກຈາກນັ້ນ ການສຳຫຼວດທາງຮ່າງກາຍ ແລະການຕົວທົດສອບທາງການແພດອາດຖືກນຳໃຊ້ເພື່ອຊະນະສອບເຫດຜົນອື່ນໆ (ເຊັ່ນ ພະຍາດທାງແພດ ຫຼືຜະລິດຕະພັນຢາ). ການປະເມີນມັກເປັນການປະຈຳແບບທີ່ຄວນສອບຖາມຫຼັກໆ ແລະຍອດແນວໃຫ້ມີຂໍ້ມູນຈາກຄອບຄົວ.
ເມື່ອໃດຄວນສົງໄສແລະທົດສອບ?
ຄວນສົງໄສເມື່ອມີການປ່ຽນແປງອາລົມຢ່າງຮວດເລັ່ງ ຫຼືມີຊ່ອງວ່າສູນເສຍການກະທຳວຽກ ເຊັ່ນ ເປັນຂະນະຄວາມຮອຍແຮງ (mania) ຫຼືຄວາມຫຍໍ້ທຽງ (depression) ທີ່ຮຽບລຽງ ຫຼືມີປັດເສດດ້ານຄວາມສຳພັນ ເຊັ່ນ ຄວາມຄຶບຄ້າກັບຄອບຄົວ ບໍ່ສາມາດເດີນຫນ້າວຽກ ຫຼືມີຄວາມຄິດທີ່ອາດເປັນອັນຕະລາຍ. ຖ້າຄຸນມີປະຫວັດຄອບຄົວທີ່ເຄີຍເປັນບິໂປລາ ການທົດສອບກໍຄວນຖືກພິຈາລະນາໄວ້ເພື່ອການດູແລທີ່ຫນັກແນ່.
ການປະເມີນຈາກຜູ້ຊ່ຽວຊານເປັນແນວໃດ?
ການປະເມີນຈະເລີ່ມຈາກການສອບຖາມລາຍລະອຽດເກັບຂໍ້ມູນອາລົມ ປະຫວັດສຸຂະພາບ ແລະການເຮັດວຽກທີ່ຫຼ້າສຸດ ພ້ອມກັບການໃຫ້ຜູ້ໃບຍັງມີຄວາມຮ່ວມມືຈາກຄອບຄົວ ແລະຜູ້ທີ່ຮູ້ຈັກ. ເປັນເຖິງວ່າບໍ່ມີການທົດສອບໃດເທົ່າກັບການສົກສຶກທາງການແພດ ແຕ່ການຫາຂໍ້ມູນຫຼາຍແບບຊ່ວຍໃຫ້ຜູ້ຊ່ຽວຊານກຳນົດວ່າຄວນແນະນຳການຮັບກັບແນວໃດ. ນອກຈາກນັ້ນ ການຕິດຕາມຜົນລັບຜ່ານແນວການບັນທຸກອາລົມ (mood charting) ແລະການປະເມີນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງຈຳເປັນສໍາລັບການຈັດການ.
ຜົນການປະເມີນແລະຂັ້ນຕໍ່ໄປ
ຖ້າການປະເມີນສະແດງວ່າມີແນວໂນ້ມຂອງບິໂປລາ ຜູ້ຊ່ຽວຊານຈະແນະນຳການຮັບການດູແລທີ່ຮອບຮອງຕົວ ເຊັ່ນ ການຮັບຢາຕ້ອງຄວບຄຸມ, ການແພດແບບບັງຄັບ (psychotherapy) ແລະການຈັດການສະວັດດີຊີວິດ (sleep, stress, substance use). ການຮັບກັບຍາ ແລະການດູແລຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງສໍາຄັນເພື່ອຄວບຄຸມອາລົມແລະລະບົບຄິດ. ການຈັດການຄວາມສັບສົນສາມາດຕ້ອງການການຮ່ວມມືລະບົບຫຼາຍຝ່າຍ ເຊັ່ນ ຜູ້ປ່ວຍ, ຄອບຄົວ, ແລະຜູ້ປະຕິບັດການແພດ.
ສຸດທ້າຍ, ການທົດສອບເພື່ອກວດບິໂປລາແມ່ນຂັ້ນຕອນທີ່ສໍາຄັນເພື່ອຮູ້ວ່າສະຖານະຂອງຄຸນແມ່ນເປັນຫຍັງ ແລະເພື່ອວາງແຜນການດູແລທີ່ຫນັກແນ່. ຖ້າມີຄວາມກັງວົນກ່ອນການປະເມີນ, ການຂໍຄໍາແນະນຳຈາກຜູ້ຊ່ຽວຊານທາງການສຸຂະພາບແມ່ນສໍາຄັນ.
